Blogger news

Το Αλεποχώρι στον νομό Έβρου, είναι ένα παλαιό και μικρό χωριό στα δυτικά του Διδυμοτείχου και εγγύτατα στα σύνορα με τη Βουλγαρία. Ελληνικό χωριό, παλαιόθεν.
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα 01. Το Χωριό μας. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα 01. Το Χωριό μας. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή, Ιανουαρίου 23, 2015

Παλιές Φώτο από το Αλεποχώρι και τους κατοίκους

Αναγνωρίζεται έστω και έναν κάτοικο του χωριού ;
Ο τυχερός κερδίζει φοντάν .
Τα σχόλια σας .
Βρήτε τον σημερινό παπά στην πρώτη φώτο .Τα σχόλια σας στο τέλος των φώτο .



Ο  Γάμος του Παναγιώτη Πουργιάζη ( της Σαραντούλας) και της Ζησούδας . Κουμπάροι Αντωνούδης Δημήτρης (κουρεας) και Μαρία (του Γιωργη Βογιατζή) ιερέας παπαΘανάσης Καλαιτζής ( τρανός)
Διακρίνονται μεταξύ άλλων από αριστερά:
Δεξιά του παπά το ψάλτης πάππου Θωμάς , από πίσω ο Παναγιώτης Σωτηρούδης (ναυτης) ,δίπλα του ο Στέργιος Πουργιάζης (το σπίτι του πίσω απο του Παναγιώτη Πουργιάζη του γαμπρού) . Δεξιά από την κολώνα με το κουστούμι ο Αποστόλης Ματζιάρης (τρανός) με τη γυναίκα του Σοφιά μπροστά του και αριστερά. Δίπλα της η Μαρία Λαφτσή και πίσω της ο άντρας της Γιώργος Λαφτσής .




Χρήστος Τσακίρης του Πασχάλη με τον αδελφό του Δημήτρη ( Τζίμη )


Από αριστερά Ζήσης Καραγιώργης , Απόστολος Αντωνούδης ( παπαποστόλης ) και ο Νικόλας Αραμπατζής .





Όποιος γνωρίζει πρόσωπα παρακαλώ να αφήσει τα σχολιά του


Δευτέρα, Οκτωβρίου 27, 2014

Παιχνίδια των παιδιών του Αλεποχωρίου


Πολλά παιχνίδια που σώζονται μερικά μέχρι και σήμερα είναι :
 '' σκαμπιλια '' ομαδικό παιχνίδι με δεκάρες
 '' μπιζιλίμ σιστί '' ομαδικό παιχνίδι με τραγιάσκες - κλωκτοσκούφι .
 '' τριότι '' ομαδικό παιχνίδι που παιζόταν με ρεβύθια - κουκιά - φασόλια
 '' πεντακια '' ομαδικό παιχνίδι που παιζόταν με κοκκαλάκια γουρουνιού - πεντάβολα
 '' τσιλίκ '' ξύλινο
 '' γκαλαγκούτι '' ομαδικό παιχνίδι με βέργες από κρανία
 '' στρώση '' ομαδικό παιχνίδι με βέργες από κρανία
 '' χαλκάδες '' ομαδικό παιχνίδι που παιζόταν με στρογγυλές σιδερόβεργες
 '' γκαλέτσια '' ξυλοπόδαρα
 '' αμπαρούδια '' ομαδικό παιχνίδι που παιζόταν με κατσικίσια κοπριά
 '' γεφύρι '' Πασχαλιάτικο , ομαδικό παιχνίδι με αγόρια και κορίτσια .
 '' κουτσό ''
 '' κυνηγητό ''
 '' κρυφτό ''
 '' μακρυά γαϊδούρα ''



Η πάλη γινόταν από δυνατά παλικάρια , τους πεχλιβάνηδες . Το άθλημα της πάλης το έφεραν οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη . Πάλευαν στα πανηγύρια , σε γάμους και μεγάλες γιορτές .


Δευτέρα, Οκτωβρίου 20, 2014

Φράσεις


'' Σαβούρτσι μπάμπου του σουμούν κι κάντζιου του καβράτσι '' - πέταξε η γιαγιά το καρβέλι και η σκύλα το άρπαξε .

'' Κατακαπλάτσι τουρτάλκ '' - μαυρισε ο ουρανός

'' Σάλτσα και καβράτσα μια πλουχιρά μπουάμια '' - πήδηξα και άρπαξα μια χούφτα αμύγδαλα .

'' Κόσιατη μουρ κόσιατη , καβράτατη τς βαλίτσες και πιάλατη γιατί κατσούρτσιαμη του τραίνου '' - τρέξτε μωρέ τρέξτε αρπαξτε τις βαλίτσες και βιαστείτε γιατί χάσαμε το τραίνο .


Δευτέρα, Οκτωβρίου 06, 2014

Γλώσσα του Αλεποχωρίου

Μελετώντας τους ιδιωματισμούς και γενικά τη γλώσσα των κατοίκων του Αλεποχωρίου , βλέπουμε ότι το λεξιλόγιο διαφοροποιήθηκε διαχρονικά . Επηρεάστηκε από όλες τις ιστορικές καταστάσεις ( Αρχαιότητα - Τουρκοκρατία - Κατοχή Βουλγάρων - Γερμανική κατοχή )
  Οι συνηθισμένες λέξεις ( αρνιθα - όρνιθα ) και ( στιά - εστία , φωτιά ) , δείχνουν πόσο ριζωμένη ήταν η γλώσσα του Αλεποχωρίου στην Αρχαία Ελληνική γλώσσα .
  Αργότερα η Τουρκοκρατία επηρέασε παρά πολύ τους κατοίκους και σήμερα στο λεξιλόγιο υπήρχαν παρά πολλές Τουρκικές λέξεις , όπως '' οντάς - δωμάτιο '' , ''  καφάς - κεφάλι '' , '' κουβάντερε '' , '' μπουζαλίω '', '' κάρα τουπράκι - μαύρα χώματα '' , '' κουρί ''.
  Επίσης η Σλαβική γλώσσα και κυρίως η Βουλγαρική επηρέασε αρκετά το λεξιλόγιο '' μπάμπου - γιαγιά ''
  Σήμερα οι γεροντότεροι χρησιμοποιούν το δικό τους ιδιωματικό λεξιλόγιο ενώ οι νεότεροι προσπαθούν να διορθώσουν αρκετές από αυτές τις λέξεις .
  Κύριο χαρακτηριστικό της ομιλίας του χωριού είναι ότι έκοβαν τα φωνήεντα τα οποία είναι ανάμεσα σε σύμφωνα όπως : '' σκλί - γρούν - ψάλτς - ράφτς '' ή η φράση '' τσεν τσαν τσ'άλλοι ''.
  Κυρία κατάληξη των επιθέτων των κατοίκων είναι σε '' ουδης '' όπως Αρβανιτούδης - Λαμπούδης - Νακουδης - Αντωνούδης .
  Επίσης η ντοπιολαλιά , χρησιμοποιεί πολύ το υποκοριστικό '' ούδι '' , όπως '' παιδούδι - κορτσούδι - ποταμούδι - σπιτούδι .  




ΠΗΓΗ : Εργασία της Αρβανιτούδη Νικολέττας 1999


Κυριακή, Οκτωβρίου 05, 2014

Ιδιωματισμοί του Αλεποχωρίου


χαλευω - θέλω
Χλιάρι - κουτάλι
σοφράς - στρογγυλό τραπέζι
μπάντια - πήλινο δοχείο
κουσιάζω - τρέχω
γκατζιόλι - γαϊδούρι
σιαλβάρι - βράκα
μπγιάλα - χοντρές κάλτσες
χαϊάτι - σαλόνι
σαμαλούκα - αποθήκη
αχούρι - στάβλος
τσιουρβάς - σούπα
γκιόλα - λίμνη
στιά - φωτιά
πισμανεύω - μετανιώνω
μεσές - βελανίδια
τιφτέρ - τετράδιο
μισάλα - τραπεζομάντηλο
κουπάνα - λεκάνι
μανιά - θεία
νταής - θείος
γκόρτσο - αχλάδι
ταβάς - ταψί
συρτά - σαγιονάρες
μπατάκι - λασπωμενο νερό
μικίκια - λουκουμάδες
ρουσνίτσια - κοφτό μακαρόνι
σιντίρ - καναπές
γίκος - αράδιασμα στρωμάτων
τζιουμάκα - βέργα
μπατικώνω - βουλιάζω
καβραντώ - αρπάζω
πλουκός - φράχτης
διαέρνω - γυρίζω , κάνω βόλτα
σαβουρντώ - Ρίχνω
λαγγίτα - κρέπα
ζγκαρμπαλώνω - γρατσουνίζω
 δικράνι - αγροτικό εργαλείο για κοπεί χόρτων

ντοκάνι - αγροτικό εργαλείο για το αλώνισμα του σιταριού


Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 29, 2014

Αλεποχώρι Δεκαετία του 70

Τρείς φωτογραφίες από το χωρίο μας περίπου δεκαετία του ΄70. Ποιός μπορεί να βρεί που έχουν τραβηχτή .

Καθαρισμός του δρόμου από τα σκουπίδια ( η κουπρά , κουπρά όμως στο δρόμο)
Καθαρισμός του δρόμου από τα σκουπίδια
Γυναίκες του χωριού μετά από γλέντι.



Σάββατο, Μαΐου 31, 2014

Η Κατοικία

   Το κύριο χαρακτηριστικό της κατοικίας του Αλεποχωρίου είναι το ''διώροφο πετρινο'' σπίτι . Αν δούμε τις κατοικίες του χωριού που υπάρχουν μέχρι σήμερα θα τις χωρίσουμε σε τέσσερις κατηγορίες .
  Το παλιό πέτρινο σπίτι.  
  Διώροφο σπίτι κτισμένο με πέτρα από τα λατομεία των Μεταξάδων .
  Στο κάτω μέρος του σπιτιού υπήρχε ένα μικρό χωλ , ένα δωμάτιο δίπλα στο οποίο υπήρχε το '' αμπαρι ''  ( αποθήκη ) και στην απέναντι πλευρά το '' αχούρι '' .
  Η εσωτερική σκάλα οδηγούσε στον πάνω όροφο όπου υπήρχε το '' χαϊάτι '' ( μεγάλο σαλόνι ) άλλα δύο δωμάτια και στο πίσω μέρος υπήρχε η '' σαμαλουκα '' ( αχυρώνας ) .
  Τα σπίτια αυτά χτιζόταν από μαστόρους του χωριού που πελεκουσαν την πέτρα . Η κάθε πέτρα κολλούσε στην άλλη με τη λάσπη ( χώμα και άχυρο ) Ενδιάμεσα στις πέτρες τοποθετούσαν χοντρά ξύλα για να δέσει το σπίτι και νά είναι αντισεισμικό .
  Το δάπεδο του επάνω ορόφου ήταν ξύλινο . Τα παράθυρα , πόρτες όλα ξύλινα , με ξύλο βελανιδιάς από το δάσος του χωριού . Για την κατασκευή εκτός από τους μαστόρους βοηθούσε σχεδόν όλο το χωριό . Στα θεμέλια σφαζόταν πάντα ένας κόκορας και όταν έφταναν στη σκέπη , ο πρωτομάστορας έκανε ένα στεφάνι από λουλούδια και για όλους όσους έφερναν ένα δώρο φώναζε μια ευχή .
  Οι Εσωτερικοί χώροι ήταν έτσι διαμορφωμένοι ώστε εξυπηρετούσαν όλες τις ανάγκες ( ύπνο , αποθήκη , κουκουλια , ζώα , αρραβώνες , γάμους ) .
  Το προσφυγικό σπίτι.  
  Το 1922 μετά την ''Μικρασιατική καταστροφή '' , οι λίγοι πρόσφυγες που ήρθαν στο χωριό , έχτισαν τη δική της γειτονιά με την δική τους αρχιτεκτονική . Τα σπίτια τους ήταν μικρότερα και χτισμένα με το '' κιρπίτσι '' ( λάσπη με άχυρο , ξεραμένα στον ήλιο και γινόταν σαν πέτρα ) .Από έξω ήταν αλειμμένα με λάσπη ( χώμα , κοπριά ) για να μην παθαίνουν διάβρωση από τη βροχή .
  Το καινούργιο σπίτι
  Μετά το 1950 τα σπίτια χτιζόταν με την ίδια αρχιτεκτονική με τα παλιά , αλλά με καλύτερη διαρρύθμιση και αντί για ξύλα στο εσωτερικό του τοίχουχρησιμοποιούνταν τσιμέντο . Τέτοια σπίτια σώζονται αρκετά στο χωριό σήμερα και δίνουν μια ξεχωριστή ομορφιά .
  Το σύγχρονο σπίτι
  Τα τελευταία χρόνια , τα σπίτια που χτίζονται είναι από τούβλα με μοντέρνα σχέδια και με όλες τις ανέσεις .

  Κάθε κατοικία ήταν χτισμένη σε μεγάλο οικόπεδο . Το οικόπεδο πολύ παλιά ητγαν φραγμενο με ''τσαλιά '' ή '' πλεγμένα γάβρα '' .
  Στην αυλή υπήρχε ο '' φούρνος '' που ήθελε αρκετή δουλειά και τέχνη για να χτιστεί . Έξω στην αυλή υπήρχε το αποχωρητήριο , φτιαγμένο με ξύλα . Σε μια άκρη υπήρχαν τα ξύλα για το χειμώνα και το καλοκαίρι .
  Όλα τα γεωργικά εργαλεία ήταν κάτω απ'το '' τσαρντάκι '' ( αμάξι , παπάρα , σβάρνα ντουγκάνα , τσίτια , ντισμέδες , δρεπάνια , παλαμαριές , αχυροφάϊ , δικέλι , μπαλτάς , τσαλοκόφτης ) .
  Στην αυλή υπήρχε επίσης το '' κμάσι '' ( χώρος για το γουρούνι .
  Αν υπήρχαν πρόβατα ή κατσίκια υπήρχε το '' μαντρί-σαϊάς '' . Τα ζώα που υπήρχαν στο στάβλο , ήταν τα βόδια για οργωνα , οι αγελάδες , τα βουβάλια , τα γαϊδούρια και στην αυλή τριγύριζαν το σκυλί , η γάτα , οι κότες , οι πάπιες , τα μικρά γουρουνάκια .


<<Εις την Θρακην , εις τα διώροφα σπίτια της περιοχής Διδυμοτείχου , το βάθος του μεγάλου δωματίου καταλαμβάνει το αμπάρι και ενώ όλοι οι τοίχοι του σπιτιού είναι πέτρινοι , τα τοιχώματα του αμπαριου και επί της εξωτερικής πλευράς του σπιτιού είναι ξύλινα , κατεσκευασμένα εκ ξύλου δρυός , πάχους 7-8 εκατμ. Χαρακτηριστικοί είναι εδώ οι λόγοι των χωρικών : '' Κείνο που πιάν' το γέννημα είναι όλο με σανίδια , όλο μεσιά χοντρή , για να μη δ'λεύ το ποντίκ' .Στ'αυτό το σανίδ' ούτε ποντίκ' δ'λεύ ούτε σκουλήκ' , άμα είναι άλλο σογιούτ' ( ξυλον ) δ'λεύ . Η μεσιά ( δρυς , βαλανιδιά ) βαστάει στο νερό , δε σαπίζ' ... Και το αλεύρ' ψειριάζ' άμα σταθή , στ'εμάς δε ψειριάζ'. Τα σανίδια είναι με τσεκούρ' πεληκημένα , όχ' με πριγιόν , χοντρά τέσσερα δάχ'λα - τώρα το ένα τρία βγαίζ'- . Κ' είναι στις άκρες μπιϊντνιρμές ( Τουρκ. λέξη μτιντιρμέκ , δηλαδή κάμνω τι να καβαλλικεύση ) θλυκωτά και με χωρίςκαρφιά , κει που χρειάζουνταν καρφί , έβασκαν τσιβί ( ξύλινο καρφί ) , τρυπούσαν το σανίδ' με αρίδα κ' έβασκαν το τσιβί , όπως και τ' αμάξ' , το τροχούδ' με ξύλο το μπολιάζνε .>>       

ΠΗΓΗ : Εργασία της Αρβανιτούδη Νικολέττας 1999



Σάββατο, Μαΐου 24, 2014

Η Ζωή Των Κατοίκων Του Αλεποχώρίου ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

  Οι γιορτές του δωδεκαημέρου , τα Χριστούγεννα , ήταν το σημαντικότερο γεγονός του χωριοτ . Υπήρχαν χοροί , διασκέδαση , επισκέψεις , αρραβώνες , γάμοι , γιατί αυτό το διαστηνα δεν είχαν πολλές δουλειές . Στην κάθε ανάγκη κάποιου συγχωριανού τους , έτρεχαν όλοι και βοηθούσαν όσο μπορούσε ο καθένας . Η κοινωνία του χωριού ήταν ανδροκρατούμενη . Ο άντρας ήταν ο αρχηγός του σπιτιού και η γυναίκα πολλές φορές αν δεν έπεφτε σε καλά χέρια , περνούσε πολύ δύσκολα . Υπήρχε μεγαλος σεβασμός στον αφέντη ( πεθερό ) και την κυρά του .
  Το υπόλοιπο διάστημα του χειμώνα , περνούσε ευχάριστα και οι μεγάλες γιορτές μετά συνεχίζονταν τις Απόκριες . Σ'όλα τα σπίτια υπήρχε πέτρα που έγραφε το όνομα του νοικοκύρη και την ημερομηνία κτισιματος του σπιτιού , χαρακτηριστικό γνώρισμα των Βυζαντινών . 
Πίστευαν πολύ στους θρύλους , τις παραδόσεις , ήθη , έθιμα , δοξασίες , προλήψεις , φαντάσματα , κομπογιαννίτες . Όταν τους έπιανε αρρώστια έπρεπε να τους περάσουν από '' ξένο τοπρακ '' ( ξένο χωράφι ) . Τα μικρά παιδιά για να μην κλαίνε τα περνούσε από '' σφινες '' . Υπήρχε κάποιος στο χωριό που γιάτρευε το '' σαραλίκ '' ( κιτρινάδα ) . Έκοβε το κάτω μέρος της γλώσσας και δεν άφηνε τον ασθενή να κοιμηθεί για τρεις μέρες . Πίστευαν πολύ στο '' στιό '' ( φάντασμα ) . Λένε οι παραδόσεις ότι στο πηγάδι που ήταν κοντά στην αποθήκη έβγαινε η '' σκρόφα με τα γκουτσινούδιά '' . Σε ένα καραγατσι , στη θέση '' γιαλαδαρκη '' , εμφανίζονταν αργά τη νύχτα το '' στιό '' . Πήγαιναν σε κάποιες γριές για '' γίτεμα ''-'' να τους γυρίσει από το φόβο '' . Πίστευαν στους '' ουραμάδες '' , ότι δηλαδή κατουρησαν στο μέρος του διαβόλου καιέπρεπε να γιατρευτούν . Τα γιατροσόφια και τα βότανα , αντικαθιστούσαν τους γιατρούς που δεν τπηρχαν . Δύο μαμες που υπήρχαν μέχρι πρόσφατα , ξεγέννησαν σχεδόν όλες τις γυναίκες του χωριού ( μπάμπω Αγγέλω - μπάμπω Χρυσώ


ΠΗΓΗ : Εργασία της Αρβανιτούδη Νικολέττας 1999